Duurzame inzetbaarheid in de praktijk

Stel je eens voor: al jouw medewerkers zijn duurzaam inzetbaar. Ze zijn vitaal, ontwikkelen zichzelf en hebben plezier in het werk. Dat klinkt goed, niet?

Toch vind je dit ideaalbeeld niet vaak in de praktijk. In de praktijk blijkt duurzame inzetbaarheid vaak niet eenvoudig. Theorie en praktijk kunnen dus enorm verschillen.

Met deze blog willen je graag op weg helpen bij duurzame inzetbaarheid in de praktijk.

Wat achtergrond: hoe staat het nu met inzetbaarheid?

Is er wel aandacht voor duurzame inzetbaarheid? We keken al eens naar verschillende cao’s die 2,5 miljoen werknemers representeren. Dit geeft een goed beeld hoe er naar duurzame inzetbaarheid wordt gekeken.

Hieruit bleek dat er veel nadruk op scholing ligt. En dat er weliswaar (persoonlijk) budget vrij is voor DI, maar dat het besteedbaar budget niet altijd voldoende inzichtelijk is.

Ook het vervroegd uittreden bij een naderend pensioen is een veelgenoemd middel in de cao’s.

Persoonlijke maatregelen worden niet of nauwelijks in de cao’s genoemd. Maatregelen ter verbetering van inzetbaarheid zijn in z’n algemeenheid bedrijfsbreed. Hier is dus nog veel winst te halen.

Al met al is het goed dat er in cao’s gesproken wordt over duurzame inzetbaarheid. Er is dus zeker aandacht voor het onderwerp, ook al kan het beter. En dat ga jij doen! 🙂

Dus hoe zet je dat nou om naar de praktijk? Oftewel, wat zijn concrete handvatten om te beginnen?

Hoe pas je duurzame inzetbaarheid in de praktijk toe?

Eigenlijk draait duurzame inzetbaarheid om de juiste maatregelen bij de juiste medewerker te krijgen. Feitelijk is het dus maatwerk.

Er zijn een heleboel (algemene) maatregelen te bedenken, zoals: een fietsplan, fruit op het werk, een werkplekonderzoek of een sportpas.

Maar weet je wat veel effectievere voorbeelden zijn?

• Mantelzorgers de vrijheid geven om hun eigen uren in te delen
• Hulp voor medewerkers met geldproblemen
• Privé-stress aan kunnen pakken
• etc.

Deze maatregelen zijn namelijk specifiek en gericht op de persoon die er wat mee kan.

Maatwerk dus.

Om duurzame inzetbaarheid in de praktijk te brengen zien wij daarom een duidelijk stappenplan:

1. Draagvlak creëren
2. 0-Meting
3. Maatregelen uitzoeken en aanbieden
4. Meting herhalen

We leggen ze kort uit.

Stap 1: Draagvlak creëren

Zonder draagvlak is er geen beginnen aan DI. Want, wie gaat er dan mee aan de slag? Waarschijnlijk alleen jijzelf.

Denk bij draagvlak niet alleen aan medewerkers. Om te starten is draagvlak bij de directie misschien nog wel belangrijker.

Draagvlak bij de directie

Als je organisatie lid is van een cao is er voor een deel al draagvlak. Want je organisatie heeft zich gecommitteerd en bepaalde zaken uit deze cao moeten simpelweg uitgevoerd worden.

Of je nou wel of geen cao hebt, het is belangrijk dat je in je organisatie je directie en management meekrijgt. Zij zijn namelijk de faciliteerders door tijd, ruimte en geld ter beschikking te stellen. Het meest praktisch is dat door in euro’s uit te drukken wat het oplevert.

Het levert ze (gezamenlijk) namelijk veel meer op dan zij nu beseffen.

Hoe je de directie warm maakt voor duurzame inzetbaarheid beschrijven we hier.

Draagvlak bij medewerkers

Draagvlak bij medewerkers creëren doe je door ze enthousiast te maken. Maak duidelijk wat het ze oplevert en wat ze ermee kunnen bereiken.

Je kunt ook denken aan het organiseren van een vitaliteitsweek, presentaties geven of iedereen een (gezond) pakket opsturen. Hoe dan ook: medewerkers moeten op de hoogte zijn dat je van start gaat met duurzame inzetbaarheid.

Wat ook kan helpen is een buddy- of groepssysteem. Koppel medewerkers aan elkaar zodat ze met elkaar optrekken en elkaar enthousiast maken.

Onthoud wel: het is onmogelijk om alle medewerkers enthousiast te krijgen. Er is altijd een groep die niet mee wil doen.

Stap 2: 0-Meting

Om duurzame inzetbaarheid in de praktijk te brengen wil je eerst weten hoe je organisatie ervoor staat. Want anders weet je niet waar verbeteringen liggen.

Dit doe je met een 0-meting.

Die kun je op verschillende manier uitvoeren:

• Door een arbodienst, eventueel samen met een PMO
• Door een (vaak duur) onderzoeksbureau
• Zelf door middel van medewerkersonderzoeken

Wil je een medewerkersonderzoek uitvoeren? Kijk dan eens bij ons medewerkersonderzoek voor duurzame inzetbaarheid.

Hoe je de meting ook uitvoert: het belangrijkste is om de resultaten goed te analyseren. Op welke onderwerpen wordt slecht gescoord? Maakt locatie, afdeling, leeftijd, geslacht, etc. een verschil?

In ons voorbeeld hieronder zie je dat er goed gescoord wordt op de stelling: ik kan mijn sterke punten goed gebruiken in mijn werk.

Er wordt minder goed gescoord op de stelling: mijn werk en privéleven zijn goed in balans.

In ons voorbeeld is het dus duidelijk waar de focus ligt: verbeter de werk-privé balans.

Je kunt ervoor kiezen om de resultaten te delen met medewerkers. Maar maak het in ieder geval voor de directie en management inzichtelijk met bijvoorbeeld een rapportage.

Stap 3: Maatregelen uitzoeken en aanbieden

Je weet nu hoe het met de duurzame inzetbaarheid in je organisatie is. De meeste winst is te halen op onderwerpen waarop laag gescoord is. In ons voorbeeld was dat werk-privé balans.

Ga voor deze onderwerpen op zoek naar geschikte maatregelen. Er zijn verschillende partijen die je hierbij kunnen helpen. Bijvoorbeeld arbodiensten, leerplatforms, (vitaliteits-)coaches, etc.

Wij hebben een pagina gemaakt met 25 voorbeeldmaatregelen die in de praktijk gebruikt worden.

Hoe bied je deze maatregelen aan?

De meest voor de hand liggende manier is om gesprekken te voeren met medewerkers. Dat kan door HR maar ook door (lijn-)managers gedaan worden.

Vraag in dat geval hoe het medewerkers gaat. Waar hun pijnpunten liggen. Of je ze ergens mee kan helpen. Leg dit naast je lijst met maatregelen om samen tot een goede aanpak te komen.

Stap 4: Effecten inzichtelijk maken

Na een tijd – bijvoorbeeld een (half) jaar later – kun je de effecten meten. Gebruik hiervoor dezelfde manier als hiervoor, anders heb je geen duidelijk beeld van verbeteringen.

De effectmeting geeft aan welke maatregelen zin hebben gehad en waar nog winst te halen is.

Het kan ook zijn dat compleet andere onderwerpen nu aandacht vereisen. In dat geval herhaal je het uitzoeken en aanbieden van maatregelen. En je voert natuurlijk weer een effectmeting uit.

Duurzame inzetbaarheid is een doorgaand proces dat nooit helemaal af is. Er zijn namelijk altijd en overal verbeteringen mogelijk.

Hopelijk kun je nu aan de slag om het in de praktijk te brengen. Succes!